Odpowiedzialność za proces uczenia się to powierzanie uczniom odpowiedzialności za wyniki tego procesu oraz za sposób w jaki ten końcowy wynik powstaje. Dzięki temu, akcent procesu dydaktycznego przesuwa się z wykonywania poleceń, niejednokrotnie bardzo czasochłonnych, w kierunku prawdziwego opanowania materiału. W procesie tym ważnym elementem jest kontrola.
Odpowiedzialność z jednej strony to dawanie dzieciom wolności wyboru, jakie zadania będą wykonywały, kiedy jak i z kim, z drugiej zaś strony to nauka odpowiedzialności za podjęte decyzje i za wykonaną pracę. Powierzanie dziecku różnych obowiązków, planowanie pracy i wywiązywanie się z tego motywuje je jeszcze bardziej i powoduje, że dziecko staje się świadomym i odpowiedzialnym uczestnikiem procesu edukacyjnego.
Odpowiedzialność pobudza wewnętrzną siłę oraz samodyscyplinę dzieci, tak bardzo potrzebną do osiągania życiowych celów. W szczególności działania sprawiają, iż: – dziecko ma możliwość wyboru zadania i czasu jego wykonania, – samo odpowiada za rezultat końcowy swojej pracy (samoocena), – samo odpowiada przed innymi członkami zespołu za pełnione funkcje – dyżury, – dziecko jest współtwórcą swojego procesu uczenia się, a nie tylko jej biernym odbiorcą.
